هدف از طراحی سیستم های خنک کننده در خودرو و یا در صنعت، انتقال حرارت و کنترل دما است. از گذشته های دور بهترین ماده برای انتقال حرارت، آب شناخته شده است. ولی استفاده ازآب به تنهایی مشکلاتی را ایجاد میکند که یکی از این مشکلات ایجاد خوردگی و زنگزدگی در سیستمهای خنک کننده میباشد. همچنین محدوده دمایی کم آب نیز کاربرد آنرا تحت تأثیر قرار میدهد.
برای رفع اشکاالت مذکور از ماده ایی به نام منو اتیلن گلیکول (MEG)به همراه مواد بازدارنده از خوردگی استفاده میشود. درصورت اختالط 50% این ماده با آب نقطه انجماد آن را پایین و نقطه جوش را بالا میبرد و آلیاژهای سیستم خنک کننده را نیز در مقابل خوردگی محافظت میکند.
وظایف یک ضدیخ
1- انتقال حرارت مناسب
2- کاهش نقطه انجماد
3- افزایش نقطه جوش
4- محافظت از خوردگی و زنگزدگی
5- عدم ایجاد کف
6- سازگاری با آب سخت
7- سازگاری با مواد الستیکی و پلاستیکی سیستم خنک کننده
در صورت استفاده خالص ضد یخ، در هوای سرد کریستالهای ریزی در ضدیخ تشکیل شده و در هنگام استارت باعث صدمه رسیدن به پمپ و بدنه موتور میگردد.
روش انتخاب ضدیخ مناسب
1- استفاده از دفترچه سرویس خودرو و توصیه سازنده
2- مشاوره با کارشناسان متخصص
3- انجام آزمایشات و آنالیز نتایج نمونه ضدیخ ناشناخته
روش استفاده از ضدیخ
1- آماده سازی سیستم خنک کننده
2- تهیه محلول 50% با آب
3- بازرسی دورهای و تعیین زمان تعویض
آماده سازی سیستم خنک کننده بررسی و رفع ایرادهای مکانیکی سیستم مانند پمپ آب، تسمه پروانه، لوله و اتصاالت و بستهای مربوطه و همچنین قبل از شارژ محلول 50%، سیستم خنک کننده با آب شهر کاملا شسته شود.
علتهای توصیه سازندگان به تهیه محلول 50% با آب پس از انتخاب ضدیخ مناسب، مخلوط 50% با آب تهیه و به رادیاتور شارژ گردد.
1- انتقال حرارت مؤثر
2- محافظت عالی (یک سال یا 30000 کیلومتر)
3- نقطه انجماد عالی
4- نقطه جوش مناسب
5- عدم آسیب رسیدن به اجزاء سیستم
انواع ضدیخ
باتوجه به نوع مواد افزودنی موجود در ضدیخ، آنها به دو گروه تقسیم
میشوند:
1- ضدیخ با مواد افزودنی معدنی
2- ضدیخ با مواد افزودنی آلی
ضدیخ معدنی از مواد افزودنی معدنی مانند سیلیکات، نیترات و… تشکیل شده
که در حال حاضر 98% ضدیخهای موجود در بازار را شامل میشود. اما ضدیخ آلی
نوع جدیدی از ضدیخ بوده که از ترکیبات نمک اسیدهای آلی تشکیل شده و با
توجه به کارایی مناسب آنها در حال جایگزینی با ضدیخ معدنی است.
مزایای ضدیخ آلی نسبت به ضدیخ معدنی در زیر آمده است:
1- طول عمر بالا
2- انتقال حرارت مناسب
3- محافظت بسیار عالی در دماهای بالا
4- محافظت شیمیایی
5- عدم رسوب گذاری
6- کم شدن مواد افزودنی با سرعت پایین
7- پرکردن جای خورده شده
زمان تعویض و بازرسی دورها
1- بازرسی دورهای در ابتدای هر فصل
2- ضدیخ معدنی یک سال یا 30000 کیلومتر
3- ضد یخ آلی سه سال یا 90000 کیلومتر